Geweld in de zorg, de jeugdzorg, sociaal domein, de zorgrelatie, tegen zorgmedewerkers en tegen derden
Signaleren en preventie van geweld in de zorg, de zorgrelatie, tegen zorgmedewerkers en tegen derden
In het organisatieadvies, het beleidsadvies en de calamiteitenonderzoeken van Move professionals in Utrecht krijgen we te maken met vraagstukken, incidenten en calamiteiten over geweld in de zorg, de jeugdzorg en de zorgrelatie. Dit kan gaan over kindermishandeling en huiselijk geweld, geweld in de zorgrelatie, grensoverschrijdend gedrag en seksueel grensoverschrijdend gedrag, maar ook over geweld op de werkvloer jegens professionals. We volgen dit thema en verzamelen de belangrijkste kennisbronnen. We delen dat overzicht graag met onze volgers en klanten 🔗 (portfolio).
Move professionals doet via de Prisma methode onderzoek naar geweld in de jeugdzorg en de zorg. Dit kan gaan om (seksueel) grensoverschrijdend gedrag tussen jongeren en cliënten, maar ook om (seksueel) grensoverschijdend gedrag van een hulpverlener naar een cliënt of jongere. Move professionals doet ook Prisma onderzoek naar gebeurtenissen naar geweld op de werkvloer. 🔗 Prisma onderzoek geweld in de zorgrelatie en seksueel grensoverschrijdend gedrag
Preventie (seksueel) grensoverschrijdend gedrag
Vergewisplicht in de zorg
Vergewisplicht gaat over de plicht die een zorgaanbieder als werkgever heeft om na te gaan hoe een zorgverlener in het verleden heeft gefuntioneerd. Meer over die vergewisplicht is te vinden op de website van de Rijksoverheid:
Preventie en signaleren van kindermishandeling en huiselijk geweld in de zorg
- Meldcode
- Visie gefaseerde ketenzorg (film)
- Kwaliteitskader van de Raad voor Kinderbescherming 2020
- Zelfscan voor (de samenwerking) in en met sociale wijkteams
Preventie en signaleren van ouderenmishandeling in de zorg
- Website rijksoverheid over ouderenmishandeling
- Ouderenmishandeling in huiselijke kring (aanvulling op meldcode)
-
ERASE OUDERENMISHANDELING: Het lectoraat Acute Intensieve Zorg heeft een meerjarige onderzoekslijn gericht op het vroegtijdig herkennen van ouderenmishandeling in de acute zorgketen en het ontwikkelen van handvatten voor aanpak van ouderenmishandeling in de praktijk zie Alle instrumenten voor ERASE
- Notitie Actiz en HU over ouderen in veilige handen (samenwerken aan een veilige zorgrelatie in het verpleeghuis)
- Notitie (2019) van Movisie over de aanpak van ouderenmishandeling
- Kennispagina Movisie over ouderenmishandeling
- E-learning voor vrijwilligers over ouderenmishandeling
- Toolkit Mantelzorg en overbelasting (ontspoorde zorg)
Preventie van grensoverschrijdend gedrag in de zorg (GOG)
Grensoverschrijdend gedrag vindt plaats op psychologisch, fysiek, seksueel, financieel en materieel vlak. Bewust en onbewust. Het gaat over wat je doet, maar ook over wat je niet doet, zoals te weinig hulp bieden. Het heeft bijna altijd te maken met machtsmisbruik. Op de kennispleinen voor de ouderenzorg en de gehandicaptenzorg is hier informatie over te vinden:
- Kennisplein gehandicaptensector
- Zorgvoorbeter (ouderen)
- Licht verstandelijke beperking (LVB) en forensische zorg
- Tien tips voor het voorkomen en omgaan met (seksueel) grensoverschrijdend gedrag
Preventie van Seksueel grensoverschrijdende gedrag in de zorg (SGOG)
- E-learning over wat te doen bij het vermoeden van seksueel misbruik
- Toetsingskader voorkomen seksueel grensoverschrijdend gedrag
- Behandeling seksueel grensoverschrijdend gedrag bij LVB (forenische zorg)
- Voorkomen seksuele overschrijdingen (interventies)
- Praten over sexting (toolkit)
- Lesprogramma scholen sexting
- Onderzoekers van ESHPM en het AmsterdamUMC, VUMC ontwikkelden een gratis e-book over seksualiteit en seksueel grensoverschrijdend gedrag. En over de manier waarop je daarover kunt praten, met cliënten en met elkaar. Kijk voor alle informatie en e-book op E-book praten met cliënten over seksueel grensoverschrijdend gedrag
Handelen na (seksueel) grensoverschrijdend gedrag
Melden bij de IGJ
Voor een zorgaabieder geldt de meldplicht om te melden bij:
- calamiteiten meer informatie op Melden calamiteit
- geweld in de zorgrelatie meer informatie op Geweld in de zorgrelatie
- ontslag wegens disfunctioneren meer informatie op Ontslag na disfunctioneren
Melding bij de IGJ tegen geweld door een derde
De IGJ wil een melding krijgen van geweld door een cliënt tegen een derde. Onder een derde verstaat de IGJ een burger zijn ( iemand van buiten de zorg of iemand op straat) en een zorgverlener in de instelling.
Vermoeden van en aangifte doen van seksueel misbruik
- Aangifte seksueel misbruik
- Brochure slachtoffers Seksueel misbruik (politie)
- Vermoeden van seksueel misbruik in de zorg
- Aangifte doen in verschillende talen (film)
Nazorg (seksueel) grensoverschrijdend gedrag
De IGJ heeft op haar website een pagina gemaakt wat een cliënt kan doen nadat hij of zij slachtoffer is geworden van seksueel misbruik.
Vrijheidsbeperking in de gesloten en de open jeugdhulp
In de JeugdzorgPlus, orthopedagogische behandelcentra, kinder- en jeugdpsychiatrische afdelingen en Justitiële Jeugdinrichtingen worden soms vrijheidsbeperkende maatregelen toegepast. Wat dit inhoudt en wanneer dit mag is te lezen op de website van het Nederland Jeugdinstituut (NJI):
In de open jeugdhulp zijn er soms maatregelen die de vrijheid van kinderen en jongeren beperken, maar daarvoor is geen wettelijke basis. Het Nederland Jeugdinstituut (NJI) heeft een handreiking gemaakt hoe met deze dilemma's kan worden omgegaan.
In deze handreiking vind je zes dilemma's die jeugdprofessionals ervaren rond vrijheidsbeperking:
- Waar ligt de grens tussen opvoeden en vrijheidsbeperking?
- Welke huisregels mag ik afspreken?
- Hoe mag ik een kind of jongere tegen zichzelf beschermen?
- Wat mag ik doen om mezelf en anderen te beschermen?
- Wat kan ik doen in een noodsituatie?
- Wat doe ik als niemand het meer weet?
Femicide
- Achtergrondartikel over femicide van het Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenischtergrondartikel over femicide van het Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis
- Podcast over dwingende controle
- De acht fasen van dodelijk (ex)partnergeweld oftewel intiem terreur (Interview met Monckton)
- Artikel op website GGZ totaal over dwingende controle
- Artikel op de webiste van Rino over dwingende controle
Jeugdcriminaliteit
Probleemgedrag - onbegrepen gedrag bij mensen met dementie
- Richtlijn Verenso probleemgedrag
- Tips Vilans grensoverschrijdend gedrag
- Video webinar multidisciplinaire analyse van probleemgedrag | CCE (Centrum voor Consultatie en Expertise)
- Beter omgaan met agressie | Dementie.nl
E-learnings geweld of agressie in de zorg
- Probleemgedrag bij mensen bij dementie
- E-learning voor vrijwilligers over ouderenmishandeling
Geweld op de werkvloer - Omgaan met agressie op de werkvloer
Zorgprofessionals, jeugdzorgprofessionals en professionals in het sociaal domein worden geconfronteerde met agressie of grensoverschrijdend gedrag. Het kennisplatform op de website van slachtofferhulp biedt handvatten, tips en ondersteuning hoe hiermee omgegaan kan worden.
Onderstaand (andere) instrumenten, die gebruikt kunnen worden om het risico in beeld te brengen en te houden en een organisatie voorzorgsmaatregelen kan nemen om de veiligheid van de medewerkers te waarborgen.
- Informatie Rijksoverheid over veiligheid van medewerkers met een publieke taak
- Informatie OM veiligheid medewerkers met een publieke taak
- Handreiking tot samenwerking tussen instellingen specialistische ggz en Beschermd wonen en Politie
- ARBO catalogus gehandicaptenzorg
- Aangifte doen bij de politie
- Aangifte doen - Gehandicaptenzorg
- Aangifte doen - Jeugdzorg
- Aangifte doen - Sociaal werk
- Aangifte doen -GGZ
- Stappenplan agressie en geweld op het werk
- Stappenplan omgevingsanalyse
- Agressiemodel
- Artikel geweld tegen sociaal werkers
- Artikel van College van de rechten van de mens Zorgplicht voor patiënten staat bescherming zorgmedewerkers tegen discriminatie niet in de weg
- Onderzoek naar discriminatie in de zorg op de website van het Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS)
- Artikel met links op de website van Movisie: Kleurenblindheid in de wijk is niet onschuldig
Melden Geweld op de werkvloer - bedrijfsongevallen melden bij NLA en ongevalsonderzoek doen (arbeidsongeval)
Zorg- en jeugdzorgorganisaties melden vanaf 1 januari 2023 bedrijfsongevallen bij de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) . Hierbij gaat het bijvoorbeeld om geweldsincidenten in de zorg waarbij een medewerker slachtoffer was (geweld op de werkvloer). Meldingsplichtige ongevallen zijn ongevallen met blijvend letsel en/ of met een ziekenhuisopname tot gevolg of die met een dodelijke afloop. Bij een meldingsplichtig bedrijfsongeval vraagt de inspectie zelf onderzoek te doen naar de oorzaken hiervan en hiervan een rapport op te stellen. Het doel van de nieuwe werkwijze is het verbeteren van de veiligheid op de werkvloer en hiervan te leren. Een analyse, bijvoorbeeld met behulp van de Prismamethode maakt onderdeel uit van het onderzoek. 🔗 Meer weten wat wij voor u kunnen doen: Ongevalsonderzoek
- Informatie van de arbeidsinspectie over een arbeidsongeval
- Melden van een arbeidsongeval
- Handreiking voor het uitvoeren van ongevalsonderzoek
- Checklist of het arbeidsongeval volledig is onderzocht
Kenniscentra
- Centrum voor Consultatie en Expertise
- Centrum Seksueel Geweld
- Grenswijs (Vlaamse) Website Met Grenswijs stel je een beleid op voor agressie, pesten én seksueel grensoverschrijdend gedrag.
- Kennisplatform Inclusief Samenleven
- College voor de rechten van de mens
- Overzichtspagina discriminatie Movisie
- Perspectief herstelbemiddeling
- Slachtofferhulp Nederland